Στη ζυγαριά των εννοιών, όμως, όλες αυτές μαζί είναι σχεδόν αδύνατον να νικήσουν μία άλλη λέξη που γεννιέται στη νέα μαμά, νωρίτερα και από το ίδιο το μωρό: ενοχή.
Από την πρώτη κιόλας στιγμή που θα μείνει έγκυος η γυναίκα αποκτά αμέτρητες ενοχές για όλα αυτά που φοβάται πως κάνει λάθος σχετικά με την ανάπτυξη του μωρού της: Μήπως άργησα να κόψω το κάπνισμα; Μήπως δεν έπρεπε να πάρω παυσίπονο για τον πονοκέφαλο; Μήπως ήταν λάθος να φάω αυτή τη σαλάτα στο εστιατόριο; Μήπως είμαι υπερβολικά αγχωμένη; Μήπως είμαι υπερβολικά χαλαρή; Μήπως, τελικά, δεν είμαι έτοιμη να γίνω μαμά;
Όλα αυτά μπαίνουν σε κατάσταση αναμονής προσωρινά, όταν η μαμά -ξέροντας τελικά από ένστικτο πολύ καλά τι πρέπει να κάνει- φέρνει στον κόσμο το μωρό της, νιώθοντας για μερικές στιγμές όπως πραγματικά της αξίζει: μια μικρή θεά.
Δυστυχώς οι στιγμές αυτές δεν διαρκούν πολύ, γιατί πολύ σύντομα έρχονται νέες ενοχές να της κουνήσουν το δάχτυλο επειδή δεν κατάφερε να γεννήσει φυσιολογικά και χρειάστηκε καισαρική, επειδή θήλασε ή δεν θήλασε και πόσο θήλασε και γιατί δεν θήλασε περισσότερο, επειδή κοιμάται ή δεν κοιμάται αγκαλιά με το μωρό, επειδή το αφήνει ή δεν το αφήνει να κλαίει, επειδή πρέπει να εργαστεί άρα να το «εγκαταλείψει» στη γιαγιά ή την νταντά, επειδή θα το στείλει ή δεν θα το στείλει στον παιδικό σταθμό από μικρή ηλικία, επειδή πειράζει που έφαγε γλυκό πριν την ηλικία των 3 ετών, επειδή κάθεται πολλή ώρα μπροστά στην τηλεόραση και επειδή, από την άλλη, δεν παίζει αρκετές ώρες τη μέρα μαζί του.
Οι ενοχές αυτές, φυσικά, δεν έρχονται ουρανοκατέβατες. Ναι, σαφώς προκύπτουν από την αγωνία μας να κάνουμε τα πάντα σωστά για το μωρό μας, αλλά ίσως να ήταν πιο μετριασμένες αν δεν υπήρχε όλη αυτή η υπερπληροφόρηση και οι αμέτρητοι καλοπροαίρετοι (ή και όχι) φίλοι και γνωστοί που δεν χάνουν την ευκαιρία να επισημαίνουν τα λάθη μας και άρα την ανεπάρκειά μας (υπάρχει μεγαλύτερη προσβολή για μία μαμά;).
Το χειρότερο δε είναι ότι οι ίδιες οι «συντρόφισσες» μαμάδες, οι συναγωνίστριες, οι συνοδοιπόροι, που έχουν περάσει ακριβώς ό,τι όλες οι άλλες, που βρίσκονται λίγο-πολύ στην ίδια θέση, που τέλος πάντων δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν μεταξύ τους, είναι συχνά αυτές που πρώτες θα αρχίσουν τον λιθοβολισμό. Εκείνες που κρίνουν πιο αυστηρά από κάθε άλλον τη μαμά που απλά δεν μεγαλώνει το παιδί της ακριβώς όπως εκείνες.
Λες και, ανεξάρτητα από το πώς γεννήσαμε, δεν πονέσαμε όλες πολύ. Λες και δεν πήγε η καρδιά μας να σπάσει τη στιγμή που αντικρίσαμε για πρώτη φορά το μωρό μας. Λες και δεν δώσαμε όλες οι μαμάδες του κόσμου τον κοινό όρκο ότι θα θυσιάσουμε και την ίδια μας τη ζωή προκειμένου να κάνουμε αυτό το μωρό γερό και ευτυχισμένο.
Λες και δεν περάσαμε όλες αμέτρητα άυπνα βράδια για να ταΐσουμε το μωρό μας, να το κρατήσουμε στην αγκαλιά μας όταν το είχε ανάγκη, να τσεκάρουμε τον πυρετό και τον βήχα του. Λες και δεν πονέσαμε όσο εκείνο στο πρώτο του εμβόλιο. Λες και δεν φροντίσαμε να τρέφεται καλά, να είναι καθαρό, να ντύνεται καλά και όσο γίνεται να χαμογελάει!
Λες και δεν δίνουμε μάχη καθημερινά με τον ίδιο μας τον εαυτό, με σκοπό να γίνουμε λίγο καλύτερες. Να μην φωνάζουμε τόσο, να μη μεταδίδουμε στο παιδί το άγχος μας, να μη λείπουμε τόσες ώρες από το σπίτι, να έχουμε υπομονή ακόμα κι αν μας ζητά για 20η φορά το ίδιο πράγμα, να χαμογελάμε περισσότερο, να παίζουμε μαζί του περισσότερο, να καθόμαστε δίπλα του όταν χρειάζεται βοήθεια στα μαθήματά του ακόμα κι αν έχουμε ένα εκατομμύριο άλλες δουλειές να περιμένουν. Να μαγειρεύουμε λίγο πιο υγιεινά, να μην ξεχνάμε να του δώσουμε φρούτα, να είμαστε εκεί στις σχολικές συγκεντρώσεις, στα παιδικά πάρτυ, στο ραντεβού με τον παιδίατρο, τον οδοντίατρο, τον οφθαλμίατρο. Να παίρνουμε απόφαση ότι το εισόδημά μας, αυτό που κάποτε εξυπηρετούσε καθαρά τις προσωπικές μας ανάγκες -ενίοτε και πολυτέλειες- πλέον εξανεμίζεται στον παιδικό σταθμό, το μπαλέτο, το φροντιστήριο των Αγγλικών, σε καινούργια αθλητικά, φόρμες, φορέματα, δώρα για παιδικά πάρτυ, σχολικές εκδρομές, επισκέψεις σε παιδικά θέατρα και κινηματογράφους κ.ο.κ.
Να μην περισσεύει τίποτα για εμάς και -το καλύτερο;- ΝΑ ΜΗ ΜΑΣ ΠΕΙΡΑΖΕΙ ΚΑΘΟΛΟΥ!
Γιατί το μόνο που μας κάνει όλες τις μαμάδες πραγματικά ευτυχισμένες πλέον, το μόνο που δίνει απόλυτο νόημα στη ζωή μας, είναι το να είναι το παιδί μας ΚΑΛΑ. Γιατί ακόμα και ένας απλός πυρετός, ενδόμυχα, μας κόβει τα πόδια. Γιατί η σκέψη ότι το παιδί μας μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία μας προκαλεί πανικό και αγωνίες που ξεπερνούν πλέον τα επίπεδα του τύπου «δεν κατάφερα να θηλάσω». Γιατί μας είναι αδιανόητη, δεν μας περνά καν από το μυαλό η ιδέα του να χάσουμε το παιδί μας. Γιατί η μάνα που έχει φτάσει εκεί… δεν ήταν λιγότερο καλή μαμά από εμάς. Ούτε είχε λιγότερες ενοχές. Και μόνο μία τέτοια μαμά θα μπορούσε ίσως να μας θυμίσει πόσο ευλογημένες είμαστε.
Κοίταζα χθες το απόγευμα την 6χρονη κόρη μου, καθώς ζωγράφιζε στο τραπεζάκι του σαλονιού. Τόσο γαλήνια, τόσο συγκεντρωμένη, τόσο ΚΑΛΑ… Πριν λίγη ώρα της είχα φωνάξει επειδή δεν έκλεινε την τηλεόραση και νωρίτερα κόντεψα να σκάσω που δεν θυμήθηκα να της δώσω ένα σιρόπι για τον βήχα στην ώρα του. «Μαμά, έλα να δεις τι έκανα», μου είπε κάποια στιγμή ανέμελα και χαμογελαστά.
Δεν μπορεί, ρε παιδιά, κάτι κάνουμε κι εμείς σωστά.